Amaia Barredo Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Landa Garapen, Elikadura eta Arrantzako sailburuak uda ostean Europar Batasunean irekiko den Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB-PAC) erreforma-prozesuan Euskadik defendatuko dituen ildo estrategikoak aurkeztu ditu Nekazaritza eta Elikagaigintzako Kontseiluan.
Nekazarien erakunde sindikal nagusien eta euskal nekazaritzako elikagaien sektore osoaren ordezkariekin egindako bileran, Barredo sailburuak azaldu du "Eusko Jaurlaritzak ezinbestekotzat jotzen duen jarrera instituzionala, NPB 2028-2034 definitzeko".
Barredo´ren ustez, "beharrezkoa da NPBren egungo arkitektura sakonki birpentsatzea eta egiturazko erronkek, ziurgabetasun geopolitikoak eta krisi klimatikoek markatutako testuingurura egokitzea".
Amaia Barredo sailburuaren ustez, "hurrengo NPBak politika erabilgarria, errealista eta sektorearen premiekiko sentikorra izan behar du, elikagaien ekoizpenera, jasangarritasunera eta lurralde-orekara bideratutako ikuspegi argiarekin. Euskadi konprometituta dago nekazaritza-politika indartsu batekin, gure ustiategiei lagunduko diena, eskualdeen zeregina aitortuko duena, belaunaldi-errelebo erakargarria sustatuko duena eta lehen sektoreko kolektibo profesionalari etorkizun duina bermatuko diona ".
Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako dokumentua hiru ardatz nagusiren inguruan egituratzen da, "hiru S-ak erreformatzeko" lagunarteko izenpean bilduta:
Sinplifikazioa
Euskal proposamenak apustu irmoa egiten du Nekazaritza Politika Bateratua benetan eta eraginkortasunez sinplifikatzearen alde, konplexutasun burokratikoa murrizteko eta kudeaketaren eraginkortasuna hobetzeko, bai onuradun izan daitezkeenentzat, bai administrazioentzat.
Gaur egun, Euskadin 39 esku-hartze kudeatzen dira, horietatik 21 lehen zutabeko zuzeneko laguntzei dagozkienak. Neurrien atomizazio hori neurriz kanpokoa da, laguntzak eskuratzea zailtzen du eta administrazio-errekurtsoak tenkatzen ditu. Zentzu horretan, Amaia Barredok azpimarratu du "sinplifikazioa ezin dela promesa hutsa izan. Bada garaia sistema arrazionalizatzeko eta ustiategiek nahiz erakundeek jasaten duten administrazio-karga murrizteko ".
Subsidiariotasuna
"NPBren egungo erreformak aurrerapauso bat ekarri du subsidiariotasun-printzipioaren aplikazioan, estatu kide bakoitzak politikaren zati bat bere ezaugarrietara egokitzea ahalbidetu baitu, Plan Estrategiko Nazionalen bidez. Hala ere, ikuspegi hori ez da behar bezain urrun joan, eta alde batera utzi ditu nekazaritzaren alorrean erabateko eskumenak dituzten eskualdeak, Euskadiren kasuan bezala ", adierazi du Amaia Barredok.
Amaia Barredoren arabera "Eusko Jaurlaritzak ezinbestekotzat jotzen du hurrengo erreformak gobernu autonomoek edo estatu azpiko gobernuek kudeatutako eskualde-egiturak dituzten estatuen errealitate instituzionala onartzea, eta Eskualde Plan Estrategikoak diseinatzeko eta aplikatzeko aukera kontuan hartzea. Deszentralizazio handiago horrek aukera emango luke lurralde bakoitzaren ezaugarri agroklimatiko, ekonomiko eta sozialei hobeto erantzuteko, politika erkideari eraginkortasun eta legitimitate handiagoa emanez.
"NPBa ezin da uniformea izan aplikazioan. Europa askotarikoa da, eta nekazaritza-sektorea ere askotarikoa da. Euskadiren kasuan, produkzio-eredu propioa dugu, eta gure lehentasunak modu autonomoan eta eskualdearen ikuspegitik kudeatzeko eskumen nahikoak ditugu ", azpimarratu du Barredo sailburuak.
Elikagaien segurtasuna
Gatazka, merkataritza-disrupzio, klima-aldaketaren inpaktu eta merkatuetako lurrunkortasun egoera global berriaren aurrean, Eusko Jaurlaritzak defendatzen du NPBk lehentasun estrategiko gisa berreskuratzea Europako elikagaien segurtasuna.
"Horrek ez du esan nahi Itun Berdearen ingurumen-helburuei uko egin behar zaienik, baina ikuspegi errealistago eta progresiboago batetik birplanteatu behar dira, pizgarrietan oinarrituta, eta ez produkzio-ahalmena arriskuan jartzen duten debekuetan, alternatiba bideragarririk eskaini gabe", zehaztu du Amaia Barredok.
"Elikagai seguruen, jasangarrien eta kalitatezkoen hornidura egonkorrak Europako eztabaidaren erdigunera itzuli behar du. Elikadura-segurtasuna, subiranotasun teknologiko eta energetikoarekin batera, gai geopolitikoa da. Horregatik, hurrengo NPBak gure nekazaritza eta abeltzaintzako ehuna mantentzeko eta indartzeko beharrezko baldintzak bermatu behar ditu ", nabarmendu du sailburuak. Hiru atalez gain, Eusko Jaurlaritzak laguntzen egungo eredua berrikustea proposatu du, malgutasun handiagoa, egokitzeko gaitasuna eta politiken arteko koordinazioa ahalbidetzeko.
Egoera berri horri begira, funtsezkoa da urte anitzeko finantza-esparru indartsu bat izatea, nekazaritza-sektorearen aldeko apustu irmoa egingo duena. Zentzu horretan, Amaia Barredok programazio-aldi berrira bideratutako aurrekontua zabaltzearen alde egin du, lehen sektorearen egungo eta etorkizuneko erronkei aurre egiteko beharrezkoak diren baliabideak ziurtatuz.
Hiru atalez gain, Eusko Jaurlaritzak laguntzen egungo eredua berrikustea proposatu du, malgutasun handiagoa, egokitzeko gaitasuna eta politiken arteko koordinazioa ahalbidetzeko.
Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak proposatzen duen laguntzen ikuspegi berriaren funtsezko elementuen artean honako hauek daude: egungo bi zutabeei eustea (zuzeneko laguntzak eta landa-garapena); esku-hartzeen egituraketa duala: plan nazionalak eta eskualde-planak (Espainiaren kasuan); funtsen banaketa proportzionala, egungo aurrekontuan oinarrituta esleituta (finantza-poltsak); ezohiko laguntza-mekanismoak aktibatzea (adibidez, aurrekontuaren % 5) klima-fenomeno kaltegarriei edo merkatu-krisiari aurre egiteko; eta eskualde-politikaren nahitaezko ekarpena (EGEF, EGEF +, EIAAF, Kohesio Funtsa) bigarren zutabeko esku-hartzeetan, landa-garapen integratuagoa eta zeharkakoagoa sustatuz.
Lankidetza
Nekazaritza eta Elikagaigintzako Kontseiluaren bilera euskal jarrera bateratua sendotzeko lehen urratsa da, eta Nekazaritza Ministerioari eta Europar Batasuneko erakundeei helaraziko zaie hurrengo urteetan.
"Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak nekazaritza-erakunde sindikalekin, kooperatibekin, sektoreko elkarteekin eta beste eragile batzuekin lankidetza estuan lan egiten jarraituko du, euskal landa-eremuaren interesak defendatzeko bere etorkizunerako funtsezkoa den une batean", zioen Amaia Barredok.
"Alde horretatik, sektoreak begi onez ikusi du egindako planteamendua, eta eskatu du administrazioarekin hitz egiten jarraitzeko, eta bilera horietan aurrera egin ahala, parte-hartze aktiboa izateko, proposamenak eginez", adierazi du Amaia Barredok.
Amaia Barredok dio "unea orain dela: Euskadik ahots propioa izan behar du NPB berriaren diseinuan. Esperientzia, ezagutza eta legitimitate instituzionala ditugu gure lurraldeari inteligentziaz eta sentsibilitatez berriro begiratu behar dion Europako politikari balioa emateko ".
Ikus informazio osoa (Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Irekia webgunea)
EIES - Europako informazioaren Euskal Sarea: Europako gaurkotasuneko beste edukietarako sarbidea
